Het belang van vetzuren voor jouw gezondheid

Door de voedingsindustrie zijn we jarenlang bang gemaakt voor vet in ons eten, want we zouden er maar dik van worden. Dit zorgde voor de opkomst van ‘magere’ producten, waarbij vet veelal wordt vervangen door suikers. Helaas zijn we er niet slanker en gezonder van geworden. En inmiddels heeft de wetenschap het tegendeel aangetoond. We hebben vetzuren juist nodig voor onze gezondheid. De echte boosdoener van vrijwel alle welvaartsziekten zijn de snelle suikers en koolhydraten die rijkelijk aanwezig zijn in bewerkte voeding (zo’n 80% van het aanbod in de supermarkt). Voor gezonde darmen, brein en lichaam hebben we vetzuren wel in de juiste verhouding nodig. De 2 belangrijkste hierbij zijn omega 3 en 6.

Het grote verschil tussen omega 3 & 6

Omega 6 zet de ontstekingsreactie in je lichaam aan. En dit is hard nodig om je immuunsysteem te activeren, zodra je in aanraking komt met potentiële ziekteverwekkers via bijvoorbeeld lucht en voeding. Daarna is het net zo belangrijk dat de ontsteking ook weer uit gaat. Dat gebeurt met omega 3, met name de dierlijke variant: EPA en DHA. De plantaardige variant ALA moet in het lichaam eerst omgezet worden naar EPA en DHA. Bij veel mensen verloopt dit proces moeizaam.

Laaggradige ontsteking

Als je meer omega 6-vetzuren binnen krijgt dan omega 3, gaat de ontsteking niet meer uit. Het blijft sluimerend aanwezig en zorgt voor laaggradige ontsteking. Dit is niet waar te nemen met een normale bloedtest. Het zorgt echter wel voor allerlei vage klachten, zoals: overgewicht, vermoeidheid, slaapproblemen, te hoge of lage lichaamstemperatuur en steeds verspringende pijntjes. Dit kan jaren sluimerend aanwezig zijn, zonder dat je het doorhebt. Op den duur ontstaan serieuze klachten, zoals insulineresistentie, diabetes, depressiviteit, hart- en vaatziekten, auto-immuunziekten en neurodegeneratieve ziekten.

Wat doet omega 3 nog meer?

Uit steeds meer wetenschappelijke publicaties blijkt het belang van omega 3 voor een goede gezondheid. De belangrijkste:

• De basis: gezonde lichaamscellen
  Ons lichaam bestaat uit miljarden lichaamscellen. Omega 3 zorgt voor flexibele celwanden en verhoogt de doorlaatbaarheid. Bij te weinig omega 3 worden je celwanden stug. Hierdoor kunnen voedingsstoffen de cel onvoldoende bereiken. Ook krijg je een ophoping van afvalstoffen. Dit staat aan de basis van onze gezondheid.

• Gezonde hart- en bloedvaten
  Voor hart- en bloedvaten geldt hetzelfde als bij lichaamscellen. Bij te weinig omega 3 worden je bloedvaten stug. Op den duur ontstaat aderverkalking en een hoge bloeddruk. We hebben in ons lichaam miljoenen kleine en grote bloedvaten. In totaal hebben ze een lengte van wel 100.000 kilometer. Om ervoor te zorgen dat je rode bloedcellen ook de dunste haarvaatjes bereiken, is het belangrijk dat zowel je cel- als vaatwanden flexibel zijn. Zo kunnen ze zich makkelijk door de vaten heen bewegen.
• Gezond brein
  De meeste vetzuren in ons lichaam vinden we in ons brein. Een goede dosis omega 3 verbetert je concentratie en herinneringsvermogen. Daarnaast voorkomt het leeftijdsgerelateerd geheugenverlies. Een tekort aan omega 3 is in verband gebracht met neurodegeneratieve aandoeningen, zoals Alzheimer en Parkinson, waar steeds meer mensen aan lijden. Voor zwangere en moeders die borstvoeding geven draagt omega 3 bij aan de gezonde hersenontwikkeling van je baby.
• En nog veel meer…
  De juiste vetzuren leveren nog meer gezondheidsvoordelen op. Omega 3:
  • Versterkt je darmwand, verlaagt de doorlaatbaarheid
  • Verbetert de diversiteit van het microbioom in je darmen
  • Verbetert je slaapkwaliteit en verhoogt je energieniveau
  • Verbetert de gezondheid van je huid
  • Draagt bij aan gezonde ontwikkeling van je zenuwstelsel
  • Beschermt tegen droge ogen en vermindering van het gezichtsvermogen
  • Verbetert het triglyceridengehalte in je bloed
  • Versterkt je spierfunctie en zorgt voor sneller herstel

Wat kun je doen?

Massaal krijgen we teveel omega 6 binnen, want dat is rijkelijk aanwezig in bewerkte voeding. Omega 3 binnenkrijgen is een stuk uitdagender. Mijn advies:

• Omega 6-rijke voeding zoveel mogelijk vermijden
• Omega 3-rijke voeding zoveel mogelijk toevoegen aan je voedingspatroon, aangevuld met suppletie

Voeding

Vul je omega 3-tekort aan

Vandaag de dag is het vrijwel onmogelijk om voldoende omega 3 uit onze voeding te halen. Daarom is het advies om je voeding aan te vullen met een goed omega 3-supplement. Waaraan herken je een hoogwaardige omega 3-supplement?

• De olie ruikt fris
  Omega 3 is erg gevoelig voor oxidatie. Dat betekent dat het snel reageert met zuurstof. Voorbeelden van oxidatieprocessen zijn roesten en verbrandingsreacties. Als de omega 3 vetzuren oxideren worden ze ranzig. Dit kun je herkennen aan een ‘vieze vislucht’ en ‘visboeren’. Oude vis stinkt en is vies, terwijl je verse vis nauwelijks ruikt. Een goede visolie veroorzaakt geen ‘visboeren’. Ruik aan je olie of hij fris ruikt.
• Lage TOTOX-waarde
  De oxidatiegraad in visolie is te meten met een wetenschappelijke standaard, namelijk de TOTOX-waarde (totale oxidatie waarde). Deze mag maximaal 26 zijn, om het stempel ‘goed’ te krijgen. Hoe lager de TOTOX-waarde, hoe hoger de kwaliteit van de visolie. In Nederland kennen we helaas geen wetgeving voor de TOTOX-waarde van supplementen. Vaak wordt omega 3 in capsules verkocht. Bij het capsuleren is verwarmen nodig, waardoor oxidatie ontstaat. Belangrijk om hierop te letten.
• Antioxidanten toegevoegd
  Om te voorkomen dat de omega 3 olie ranzig moeten er antioxidanten toegevoegd worden. Voorbeelden zijn vitamine C en E of kruidenextracten.
• Volledig spectrum aan vetzuren
  Ons lichaam heeft meer vetzuren nodig dan alleen omega 3 DHA en EPA. Het draait allemaal om balans en de juiste verhoudingen. Vis heeft van nature een bepaalde samenstelling aan vetzuren. Door de natuurlijke verhoudingen wordt de omega 3 beter opgenomen door het lichaam. Let erop dat er dus meer in zit dan alleen DHA en EPA.
• Duurzame visvangst
  Let op het MSC-keurmerk, zodat de generaties na ons ook nog kunnen genieten van vis in de zee. Of kies voor een goede algenolie.

Afname van klachten

In de praktijk zie ik enorme verbeteringen bij de volgende klachten, als de omega 3 balans zich herstelt:

• Darmklachten: PDS, colitis ulcerosa, Ziekte van Crohn
• Huidaandoeningen, zoals eczeem en psoriasis (ook bij kinderen!)
• Longaandoeningen, zoals astma en bronchitis
• Slaapproblemen: inslapen, doorslapen, fris & helder wakker
• Stress: piekeren, mentale & emotionele druk & stress
• Mentale klachten: angst, depressie, eenzaamheid
• Weinig energie: hoger energieniveau

Meten = weten

Je wilt een gezonde balans tussen omega 6 en 3. We spreken van een gezonde verhouding, bij 3:1 of lager. Dit betekent dat er voor iedere molecuul omega 3, maximaal 3 omega 6 moleculen aanwezig mogen zijn. Vandaag de dag hebben veel mensen een ratio van 15:1 of zelfs waardes van 30:1. Dat betekent werk aan de winkel.

Daarnaast streven we naar hoeveelheid omega 3 in het bloed van 8% of hoger. Dit is bij veel mensen met een westers voedingspatroon slechts 2%.

Wil je weten hoe dat bij jou zit? Met een eenvoudige vingerprik kunnen we meten wat de waardes in jouw bloed zijn. Na zo’n 5 maanden meten we dit opnieuw om te zien in hoeverre jouw bloedwaardes zijn verbeterd. Uiteraard na de verschillende leefstijlinterventies, zoals hierboven beschreven en indien gewenst persoonlijk op maat gemaakt.